Xuân Hinh - một cái tên gắn liền với âm nhạc cổ truyền, một tình yêu son sắt với nghệ thuật, một tấm lòng nhất nhất mong mỏi gìn giữ những làn điệu dân gian. Nhân tháng Vu Lan báo hiếu, nghệ sĩ Xuân Hinh ra mắt MV chầu văn nhắc nhở ân tình, ơn nghĩa.

Cát-sê đưa bao nhiêu lấy bấy nhiêu

- Chào nghệ sĩ Xuân Hinh. Thường nhắc đến những sản phẩm của anh là gợi ngay đến thời điểm Tết, lễ hội. Tại sao bất ngờ vào một ngày giữa tháng Tám, anh lại ra mắt MV chầu văn?

Khán giả có thói quen cứ phải chờ Tết mới có Xuân Hinh, nhưng thời đại 4.0 có nhiều kênh tiếp cận nên mọi thứ đơn giản hơn nhiều. Hơn nữa, cuộc sống bây giờ cũng khá đủ đầy, ngày nào chả là Tết.

Cũng bật mí rằng, Xuân Hinh cứ có người “trợ duyên” thì không cứ phải là Tết mà tháng ba ngày tám cũng có thể ra mắt sản phẩm. Muốn đánh bắt xa bờ là phải có tàu to, thuyền lớn chứ một mình là không làm. Khẳng định luôn, thấy sản phẩm của Xuân Hinh là chắc chắn có người trợ duyên.

- Xưa nay cát-sê của Xuân Hinh đã “không phải dạng vừa”. Vậy với sản phẩm được trợ duyên này, cát-sê của anh là bao nhiêu?

MV này tôi muốn đem tới những cảm xúc lắng đọng nhất về chữ “tình” trong cuộc sống. Đó là tình cảm gia đình, tình cảm giữa cha mẹ, con cái, tình cảm trân quý những giá trị của quê hương, đất nước, nguồn cội. Con người ta sinh ra phải có cha có mẹ, có những người thầy. Vua đứng trước vong linh cũng phải chắp tay quỳ lạy. Con cháu đứng trước bàn thờ tổ tiên cũng thế. Dù có đi ngược về xuôi, trải bao thăng trầm, chỉ cần luôn hướng về tổ tiên, cội nguồn thì ắt những điều tốt đẹp nhất sẽ đến. Đồng thời, MV cũng là sản phẩm chỉn chu tôi muốn làm để lưu giữ hình thức âm nhạc truyền thống.

Vì thế, tôi không đặt nặng vấn đề cát-sê, có bao nhiêu đưa bấy nhiêu. Tiền nhiều hay tiền ít thì đã nhận lời đều làm hết mình, nghiêm chỉnh. Làm những thứ về dân tộc lấy đâu ra nhiều tiền, vì kén khách, kén người nghe. Có thể tôi lấy rất nhiều tiền, nhưng vì những ủng hộ tâm linh, mục đích lan truyền, lưu giữ văn hóa nghệ thuật dân gian rất ý nghĩa nên cũng có thể không lấy tiền hoặc chỉ đủ thu bù chi. Làm điều ý nghĩa tổ nghề phù hộ.

- Anh ra MV vào thời điểm này thì phản hồi từ khán giả thế nào?

Ngay khi MV được đưa lên kênh Xuân Hinh trên Youtube, nhiều khán giả trẻ, đặc biệt là các bạn đang ở nước ngoài đã comment, inbox những câu nghe thương lắm. Tất cả cũng chỉ vì cuộc sống bon chen. Các cụ xưa có câu: Không tổ không tiên là người không ánh sáng. Con phụng cháu thờ là ngàn đời vẻ vang. Nhân lễ Vu Lan báo hiếu, tôi hát về chủ đề “công cha, nghĩa mẹ, tổ tiên” như bản chất vốn có của người Việt Nam.

- Anh có gặp nhiều khó khăn khi thực hiện MV này không?

Tôi mất nhiều thời gian để biên tập những câu thơ thành một tác phẩm với độ dài 6 phút nhưng vẫn đảm bảo tính hấp dẫn. Ca từ thì có sẵn bản của các cụ từ xưa, nhưng quá nhiều dị bản, niêm luật bằng trắc không rõ ràng nên tôi phải nghiên cứu, biên tập lại cho ngắn gọn, dễ nghe, dễ hiểu, dễ đi vào lòng người và có tác động tới xã hội.

- Để ý thấy trong các sản phẩm của anh, trang phục khá cầu kỳ, ấn tượng. Có vẻ anh rất kỹ tính cho việc này?

Ở nhà tôi có một phòng khoảng 40m2 chỉ để treo trang phục biểu diễn. Một căn phòng đầy đủ đồ như một đoàn chuyên nghiệp nhưng tất nhiên là đồ đắt và chất hơn đoàn chuyên nghiệp. Tôi có thói quen mua hoặc thuê nhà thiết kế để có thể chủ động trang phục bất cứ lúc nào. Trang phục của tôi thường đặt riêng các nhà thiết kế Đặng Trọng Minh Châu, Sĩ Hoàng, Đức Hùng, rất tỉ mỉ từ kiểu dáng đến chất liệu, đường may. Đặc biệt vải phải mềm mát, chứ mặc vào người mà ngứa ngáy không thể vừa hát vừa gãi được.

Thế nhưng già lại có tính xấu là hầu như trang phục tôi chỉ mặc một lần, sau đó cất làm kỷ niệm hoặc quý mến ai thì đem cho. Thậm chí có những bộ trang phục tôi chỉ mặc chụp ảnh rồi đưa lên Facebook. Cứ lâu lâu không thấy Xuân Hinh lên “sóng” Facebook là biết ngay không có quần áo mới (cười).

- Điều khiến anh hài lòng nhất ở sản phẩm này là gì?

Đó là tôi gần 60 tuổi rồi mà lên MV vẫn long lanh như em chưa 18 (cười). Thực ra, từ trước đến nay các sản phẩm của tôi đều làm về văn hóa dân tộc vì tôi muốn lan truyền và lưu giữ nó. Năm 2013, tôi được Hoa Kỳ ghi nhận giải thưởng về bảo tồn nghiên cứu sưu tầm phát triển văn hóa truyền thống Việt Nam. Sự đón nhận, yêu mến của khán giả, người già người trẻ, người khỏe người yếu là động lực mình liên tục sáng tạo, cống hiến. Tôi về hưu rồi, đã định nghỉ khỏe đấy chứ nhưng khán giả chưa cho nghỉ thì biết làm thế nào.

Cả cuộc đời chả lúc nào buồn

- Qua nhiều cuộc thi tìm kiếm tài năng cũng có một vài trường hợp để lại dấu ấn trong thể loại âm nhạc truyền thống. Anh nghĩ sao về thế hệ kế cận?

Tôi mừng vì “con hơn cha là nhà có phúc”. Thế hệ sau hơn thế hệ trước là đất nước vinh quang. Nhưng các cháu còn nhỏ quá, vẫn chưa vỡ giọng nên chưa nói được điều gì.

- Anh có nghĩ đến một ngày sẽ chuyển sang đào tạo các tài năng không?

Văn hóa dân tộc là của quý. Có người quý ít, có người quý nhiều, thậm chí có người không quý nhưng không mất đi được, trừ khi người Việt Nam mất. Khán giả yêu văn hóa dân tộc đã nuôi Xuân Hinh đến ngày nay.

Vì thế tôi muốn sau này sẽ mở một trung tâm giúp các cháu có năng khiếu nhưng hoàn cảnh gia đình khó khăn, dạy các cháu nghề và yêu văn hóa truyền thống. Cơ bản đó sẽ là một khu đẹp hơn nhà riêng, độc đáo, lạ, mang bản sắc Việt. Đây cũng sẽ là nơi đón khách quốc tế đến nghe, xem biểu diễn nhằm quảng bá văn hóa dân tộc. Nhưng tạm thời tôi chưa nghĩ ra ý tưởng thiết kế, bạn nào hiến kế được thì Xuân Hinh xin trả bản quyền.

Còn giờ vẫn phải chăm chỉ đi hát kiếm tiền, đang như con gà đi nhặt thóc để thực hiện kế hoạch. Có tiền sớm thì làm sớm, có muộn thì làm muộn nhưng chắc chắn về già, không hát được nữa sẽ nghỉ đi dạy. Nhưng có vẻ còn khỏe lắm.

- Nhiều người nói Xuân Hinh giàu. Sao phải đợi đến lúc có tiền?

Nói chung là nhờ ơn trên các tiền nhân nên Xuân Hinh cũng có lộc, cũng nuôi được đầy đủ cho con ăn học, cũng có để phòng thân khi tuổi về già. Nhưng tôi cũng cố giữ sức khỏe cho đỡ ốm đau, để con cái đỡ phải lo lắng, trông nom và để cống hiến cho khán giả.

Ấy vậy mà hôm trước anh Doãn Hoàng Giang có gọi điện bảo: “Anh nghe có đứa đồn rằng mày ốm nặng?”. Tôi bảo: “Anh nghe đâu đồn em ác thế? Khán giả lâu lâu không thấy Xuân Hinh lên “sóng” là lại đồn. Em xin giới thiệu với anh là em rất khỏe. Vẫn ăn uống bình thường chứ chưa ăn thuốc”. Cả cuộc đời Xuân Hinh chả lúc nào buồn. Yêu đời, phấn khởi, đam mê, nhiều dự định mà nỡ đồn ác thế!

Cảm ơn nghệ sĩ Xuân Hinh!